Çocuklarda Sağlıklı Uyku Alışkanlığı

Anne babalar çocuklarının sağlıklı bir şekilde büyümeleri için onların sağlıklı bir uyku alışkanlığına sahip olmaları gerektiğini çok iyi biliyor. Ancak çocukların sağlıklı bir uyku alışkanlığına sahip olmasını sağlamak tüm anne babalar için sanıldığı kadar kolay olmayabilir. Bazı çocuklar bu konuda hiç zorlanmıyor.  Yatağına yattığında kısa sürede uykuya dalabiliyor ve yatma konusunda da direnmediği için ebeveynleri bu konuda rahat ediyor diyebiliriz. Ancak bazı çocuklar için tablo çok daha farklı olabiliyor.

Çocuklara sağlıklı bir uyku alışkanlığı kazandırmanın öncelikli koşulları var.  Bunlar arasında en önemli olanı çocuğun kendisine ait bir odasının ve yatağının bulunmasıdır. Bir diğer koşul da ebeveynlerin tutumlarının doğru şekilde olmasıdır. Şayet anne babalar çocukların uyku alışkanlığı konusunda doğru bir tutum içerisinde olursa, kararlı davranırsa bu durum çocuklara da olumlu yansıyor ve çocuklar kısa sürede sağlıklı bir uyku alışkanlığı kazanabiliyor. Dolayısıyla bu konuda anne babalara büyük görev düştüğünü söyleyebiliriz. Peki, aileler nasıl bir tutum içerisinde olmalı? En çok karşılaşılan sorunlar ve çözümleri neler? Bu konuya değineceğiz ancak öncesinde olması gereken tabloyu ana hatları ile çizelim. Çocukların Sağlıklı Bir Şekilde Uykuya Dalması İçin Gerekli 3 Adım

Yatma Hazırlığı

Çocuklara sağlıklı bir uyku alışkanlığı kazandırmak için sırasıyla izlenmesi gereken adımlar arasında en önemli olanı bu ilk aşamadır. Bu aşamanın amacı ise çocukların sakin bir şekilde yatağına girmesini sağlamak oluyor.  Bu nedenle öncelikle çocukların sakinleşmesi için gerekli ortamı hazırlamalısınız.  Çocuğunuzun oyunu bırakmış olması gerekiyor.  Televizyonu kapatmalı ve onun dikkatini dağıtabilecek unsurları ortadan kaldırmalısınız. Ardından çocuğunuzun  pijamalarını giymesi uyku öncesi temizliğini yapabilmesi için zaman tanımanız gerekir. Yatmadan önce çocuğunuza ılık süt içilebilirsiniz. Yapılan araştırmalar ılık sütün uykuya dalmayı kolaylaştırdığını ortaya koydu. Ilık sütün içerisinde triptofan bulunuyor. Triptofan, vücutta mutluluk hormonu olan serotonin ve uyku hormonu olan melatonin üretimini sağlıyor. Sütünü içtikten sonra çocuğunuzun dişini fırçalamasını sağlayın.  Tüm bunlar çocukların kaygılarını gideriyor ve yatağa çok daha sakin bir şekilde yatmaları için gerekli zaman dilimini  onlara tanıyor. Böylelikle uykuya geçişleri de çok daha kolay olabiliyor.

Uyku Hazırlığı

Uyku hazırlığı süreci çocuğun yatağına yattıktan sonra başlayan süreçtir. Elbette çocukların yatağına yatar yatmaz uykuya geçmesini beklememek gerekiyor. Bu süreçte çocuklara hikaye okuyabilir ya da onlarla bir süre sohbet edebilirsiniz. Ancak  olabildiğince onların sakin kalmasını sağlayacak konuları tercih etmelisiniz.  Çok fazla heyecanlanmalarına sebep olabilecek konular uykularının kaçmasına da neden olabilir. Bu süreçte  çocuklar anne ya da babasından odada daha uzun süre kalmasını isteyebilir. Ancak kararlı olmalı ve çocuğunuza iyi geceler dileklerinizi ilettikten sonra taviz vermeden odadan çıkmalısınız.

Uyku Zamanı

Uyku aşaması ise  sizin odadan çıkmanızı ardından çocuğunuzun uykuya geçtiği evredir. Uzmanlar çocukların karanlık odada uyumasının daha doğru olduğunu dile getiriyor.  Ancak çocuklar belirli yaşlarda karanlıktan korkabilir ve böyle zamanlarda hafif ışık veren bir gece lambası kullanabilirsiniz. Çocuğunuz uykuya daldıktan sonra gece lambasını kapatabilir ve yine karanlıkta uyumasını sağlayabilirsiniz.

Çocuklar Anne/Babasıyla Uyumak İstediğinde Ne Yapmalı?

Çocuklara uyku alışkanlığı kazandırma evresinde en sık yaşanan problem onların anne ya da babası ile uyumak istemesi oluyor. Bu durumda çocuğunuzu yalnız uyumaya teşvik eden bir konuşma yapabilirsiniz. Ancak çocukların bu isteğinin altında korku yatıyor olabilir. Bu nedenle öncelikle mutlaka çocuğunuza neden yalnız yatmak istemediğini sormanız gerekiyor.  Bu isteğin altında yatan şayet korkuysa onu korkutan unsuru ortadan kaldırmanız gerekir.  Eğer bu korkuyu ortadan kaldırma konusunda başarılı olamazsanız uzmanlardan yardım alabilirsiniz. Çünkü  çocuklar uzun süreli uğraşlarınıza rağmen yalnız yatmak istemediklerinde ve bunun altında ciddi düzeyde yaşanan bir korku olduğundan sağlıklı bir uyku alışkanlığı kazandırmanız mümkün olmaz.

Elbette çocuğunuz hasta olduğunda ya da kötü bir gün geçirdiğinde kısa bir süreliğine yanınızda yatmasında sakınca olmayacaktır. Ancak tüm gece boyunca çocuğunuz ile uyumanız bu talebi zamanla alışkanlık haline getirmesine sebebiyet verebilir. Aynı zamanda birlikte birkaç saat  yatmanız gerektiğinde çocuğunuz sizin yatağınıza yatmamalı. Siz onun yatağına yatmalısınız.

Çocuklara Uyku Alışkanlığı Kazandırırken Sık Yaşanan Sorunlar ve Çözümleri

• Çocuklara baskı yaparak uyku alışkanlığı kazandırmanız mümkün olmaz. Yataktan çıktığında onu cezalandırmak ya da azarlamak doğru bir davranış değildir. Gerekirse çocuğunuzun yalnız yatması gerektiği konusunda defalarca konuşma yapmalısınız.  Ancak yine de baskı uygulamak ya da kızmak gibi yöntemleri tercih etmeyin.
• Çocuklar gece kalktıklarında herhangi bir nedenle yanınıza gelebilir. Böyle durumlarda da tutumunuzu değiştirmemeli ve çocuğunuzu yatağına yatırdıktan sonra bir süre bekleyerek kendi yatağınıza geri dönmelisiniz.
• Çocuğunuz yatağından sizi çağırdığında  şayet çok gerekmiyorsa odasına girmeyin. Çocuğunuz ile kapıdan konuşmaya çalışın.
• Özellikle alıştırma evresinde çocuğunuzun sizinle uyumasına sıklıkla izin verirseniz tek başına sağlıklı bir uyku süreci yaşamaya alışmasını engelleyebilirsiniz. Bu nedenle  çocuğunuz her istediğinde sizin yanınızda uyumasına izin vermeyin.
• Bu süreçte çok katı kurallar uygulamanıza gerek yok. Sadece hangi konularda taviz vermemeniz gerektiğini iyi biliyor olmalısınız.  Örneğin çocuğunuzun odasının kapısı açık kalabilir ya da odasında gece lambası bulunabilir. Hatta gece lambasından daha aydınlık bir ortama ihtiyaç duyuyorsa ışığı açık bırakabilirsiniz. Sevdiği bir oyuncağı ya da battaniyeyi yanına almasına izin verin.  Sevdiği bir tişört ile uyumak istemesi gibi talepleri normal karşılamalısınız.
• Çocukların uyku planı sabit olmalıdır. Sürekli olarak yatağa yatması ya da kalkması gereken saati değiştirirseniz çocukların buna uyum sağlaması oldukça güçtür. Düzenli ve ritmik bir uyku planı yaratabilmek için özellikle yatış saatlerinin değişmemesine dikkat etmelisiniz. Çocukların yattığı saatin sabit kalması uyandığı saatin sabitliğinden çok daha fazla önemlidir.
• Yatış saatinden en az bir buçuk saat öncesinde çocuğunuzun oyun oynama saatinin tamamlanmış olması gerekiyor. Uyku öncesinde en az 1 saatlik  zaman diliminin sakin ve sessiz bir ortamda geçmesi gerekir. Bu durum çocukların uykusunun çok daha kolay gelmesini sağlayabiliyor. Böylelikle uykuya geçiş evresi de hem çocuklar hem de aileler için daha kolay  bir süreçte tamamlanıyor.
• Çocuğunuzun uyku saatini belirlerken biyolojik saatini de göz önünde bulundurmanızda fayda var.  Çocukların akşamları hangi saatte yorgun düştüğünü gözlemleyerek biyolojik anlamda uykuya hazır hale geldiği zamanı tespit edebilirsiniz ve uyku saatini de bu şekilde belirleyebilirsiniz.
• Çocukların geç yatması geç saatte kalkacağı anlamına gelmiyor. Hafta sonlarında  aileler biraz daha geç uyanmak isteyebiliyor ve bu nedenle çocuklarını da biraz daha geç saatte yatırabiliyor.  Ancak çocuklar geç saatte yattıklarında bile alıştıkları saatte uyanabiliyorlar. Bu nedenle onların uyku planları ile oynamak doğru bir tercih olmayabilir.
• Çocuklarınıza uykuyu asla bir ceza gibi göstermemelisiniz. Uyku eğitimi vermenin sabır ve kararlılık gerektirdiğini asla unutmayın. Bu süreç sizin için de zorlayıcı ya da yorucu olabilir. Ancak taviz vermeden kararlı bir tutum içerisinde kalmaya özen göstermeniz gerekiyor. Çocuklarınıza bu süreçte asla “ sözümü dinlemezsen seni erken yatırırım”, “ yemeğini yemezsen  hemen yatağına gidip yatıp uyuyorsun” gibi uykuyu ceza gibi gösteren sözler söylemeyin.