Çocuk Kitaplarının Çocuk Gelişimine Katkısı
Hayal gücü, çocuklarda zeka gelişiminin en önemli itici güçlerinden biridir. Hayal gücü yaratıcılığı tetikler ve yaratıcılık da zeki ve sağlıklı birer çocuk ve ileride de birey olmanın en net göstergelerindendir. Çocukların içinde uyumakta olan yaratıcı gücün uyandırılması için, yardımcı ögelere başvurulabilir. Bu ögelerden en dikkat çekenlerin başında, çocukların hayal gücünü alevlendiren ve hayal kurmaya sevk eden çocuk kitapları geliyor.
Dünya edebiyatı ve yerel edebiyatımız, yüzyıllardır çocuk edebiyatı da üretiyor. Öyle ki yazılı kültürün henüz yaygınlaşmadığı dönemlerde dahi, sözlü kültür içinde çocuklara uygun onlarca hikaye anlatılıyordu. Ortaçağda bu hikayeler korku üzerine kuruluyken, rönesans ve aydınlanma çağından sonra maceracı ve fantastik öğeler de taşımaya başladı. Öte yandan Uzak Asya’da ve Anadolu’da söylenegelen çocuk hikayelerinin maceracı ve cesaretlendirici yönleri dikkat çeker. Asya ve Anadolu’nun çocuk hikayeleri epik hikayelerdir ve korkudan çok, cesaretin itici gücüyle çocukların gelişmesini sağlarlar.
19. yüzyıl gerçek anlamda ilk çocuk kitaplarının basılmaya başlandığı yıllardır. 19. yüzyılın sonlarından ve 20. yüzyılın başlarından itibaren yaşanan yıllar, çocuk kitaplarının altın çağı olarak adlandırılıyor.
20. yüzyılın başlarıyla maceradan bilim-kurguya, öğretici epik kitaplardan fantastik kitaplara kadar son derece geniş bir yelpazede çocuk kitapları yayınlandı. Bu kitapların çocuk gelişimi üzerindeki etkilerini gözlemlemek için, son yüz yıl içinde uygarlığımızın yaptığı atılımlara bakmak yeterli. Çağımızın tüm bilimsel gelişmeleri, tüm sanatsal ve edebi atılımları; hayal gücü yüksek, hayal eden ve hayallerini kovalayan bireyler tarafından gerçekleştirilmiştir. Jules Verne’in kitaplarını okuyanların uzaya kadar gittiği, maceralarla örülü çocuk kitaplarını okuyanların keşifler çağını başlattığı bir başarılar çağı yaşandığını biliyoruz. Dolayısıyla çocuk kitaplarının çocuk gelişimindeki yapıcı etkisi, artık hiçbir eğitimcinin inkar etmediği bir etmendir.
Yaşa Uygun Çocuk Kitapları Seçmek
Bahsettiğimiz gibi çağımız, çocuklar için üretilen edebiyat konusunda sıkıntılı bir çağ değil. Artık ebeveynler bebeklerine hikayeler anlatmaya bebekler daha anne karnındayken başlıyorlar. Günümüzde her yaşa uygun bir çocuk kitabı bulmak mümkün. Yeni doğmuş bir bebeğe okunacak kısa hikayeler içeren kitaplar olduğu gibi, 0-3 yaş arası çocuklar için hazırlanan bol resimli masal kitapları; 3-5 yaş arası çocuklar için boyama kitaplarıyla beraber sunulan masal kitapları bulmak mümkün. 5 yaştan sonrası için ise deyim yerindeyse gerçek çocuk kitaplarının okunabileceği bir dönem başlıyor. Bu dönem, klasiklerin çocukların hayatına giriş yaptığı dönemdir.
Bilindiği gibi ilkokul dönemi, çocuk gelişiminde en önemli evrelerden biri. Çocukların ilk defa sorumluluk sahibi oldukları ve ebeveynlerinden başka bir eğitmenle daha tanıştıkları bu dönemde; zekalarının geliştirilmesi ve yeteneklerinin doğru alanlara yönlendirilmesi hayati önem arz ediyor. Bu dönemde çocuk kitapları, en az ödevler kadar gerekli ve geliştiricidir. Çünkü kitaplardaki büyülü dünya, zeka gelişimini hızlandırdığı gibi, çocukların oyun dünyalarını da genişletir.
Okuma yazmayı söken çocuklar, üçüncü sınıftan itibaren dünya klasiklerinde yer etmiş çocuk kitaplarını okumaya başlayabilirler. Kitap seçerken öğretmenlere de danışılabilir ve hatta çocukların okul kütüphanelerinden yararlanmaları da sağlanabilir. Yapılan araştırmalar, çocuk kitapları okuyarak büyüyen çocukların ileriki hayatlarında kitap okuma alışkanlıklarını daha çok koruduklarını ortaya koymaktadır. Çocuk yaşta kazanılan doğru kitap okuma alışkanlıkları ise, bireylerin sosyo-kültürel yerlerini belirleyen en önemli ögelerden biri olarak kabul edilir.
Kaynak; Adım Adım Eğitim
